Báo cáo tại phiên họp, đại diện Bộ LĐ-TB&XH cho biết, tiếp thu ý kiến thẩm tra và phát biểu của các ĐBQH, ngay sau Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV, Bộ LĐ-TB&XH đã chủ trì và phối hợp với Ủy ban Về các vấn đề xã hội tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động lấy ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của dự thảo Bộ luật.

 

Dự kiến, từ nay đến khi trình Quốc hội thông qua dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 8, Bộ LĐ-TB&XH sẽ tiếp tục tổ chức các hội thảo chuyên sâu về một số chủ đề được các ĐBQH và người dân quan tâm như: Thời gian làm thêm, tuổi nghỉ hưu, lao động nữ, danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm... nhằm tham vấn đông đảo các đối tượng và truyền thông, nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận của xã hội đối với những nội dung sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Bộ luật.

 

Sau khi nghe báo cáo chi tiết tiếp thu, giải trình của ban soạn thảo, các thành viên Ủy ban Về các vấn đề xã hội cho rằng, về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, cần mở rộng đối tượng áp dụng tại điều khoản thi hành của dự thảo Bộ luật đối với nhóm lao động không có quan hệ lao động liên quan đến tiêu chuẩn, điều kiện lao động như: ATVSLĐ; thời gian làm việc và thời giờ nghỉ ngơi; tiền lương; BHXH... nhằm phù hợp với quy định của các luật chuyên ngành đã được tách ra từ Bộ luật Lao động cũng như khuyến nghị của Tổ chức Lao động quốc tế. Các ý kiến này cũng đề nghị Chính phủ, cơ quan soạn thảo bổ sung báo cáo đánh giá về việc thực hiện nội dung này trong các luật đã được tách ra từ Bộ luật Lao động hiện hành, nhằm làm rõ hơn về tính tương thích khi mở rộng phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của dự án luật.

 

Về mở rộng khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa, nhiều ý kiến nhất trí phải bảo đảm các nguyên tắc: Thứ nhất, phải có sự thỏa thuận giữa người SDLĐ và NLĐ; thứ hai, áp dụng tiền lương lũy tiến cho thời gian làm thêm giờ; thứ ba, giữ nguyên tắc quy định khống chế giờ làm thêm tối đa trong 1 tháng như Bộ luật hiện hành nhưng không quá 40 giờ/tháng. Đồng thời, đề nghị Chính phủ và cơ quan soạn thảo tiếp thu ý kiến được nêu trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Về các vấn đề xã hội để bổ sung báo cáo, đánh giá về thực trạng vi phạm pháp luật về làm thêm giờ phổ biến, kéo dài qua nhiều năm ở các DN thâm dụng lao động, trong đó có trường hợp nào bị xử lý hay không?

 

Nhiều ý kiến cũng nhất trí phương án trả lương lũy tiến đối với thời gian làm thêm giờ tính theo số giờ làm thêm trong ngày và có sự khác biệt tương ứng với làm thêm giờ trong ngày thường, ngày nghỉ hàng tuần, ngày lễ và ngày nghỉ có hưởng lương. Phương án này cũng phù hợp với đề xuất của Tổng LĐLĐ Việt Nam và nhận được nhiều ý kiến đồng tình của NLĐ; đồng thời cũng nhằm để người SDLĐ cân nhắc, tính toán nếu thật sự cần thiết có nhu cầu và bảo đảm hiệu quả mới huy động làm thêm giờ, trên cơ sở thỏa thuận của hai bên.

 

Về điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu, báo cáo giải trình của Bộ LĐ-TB&XH cho thấy, đa số ý kiến ĐBQH đồng ý điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu theo phương án 1: “Kể từ 1/1/2021, mỗi năm tăng 3 tháng với nam, 4 tháng với nữ để tuổi nghỉ hưu của nữ là 60 tuổi vào năm 2035, tuổi nghỉ hưu của của nam là 62 vào năm 2028”. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị có phương án quy cụ thể về những trường hợp nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn và những trường hợp nghỉ hưu ở độ tuổi cao hơn so với quy định chung; làm rõ căn cứ, cơ sở để quy định khoảng cách tuổi nghỉ hưu là 2 tuổi giữa nam và nữ; làm rõ một số băn khoăn về tuổi nghỉ hưu của giáo viên mầm non; nghiên cứu quy định giảm điều kiện thời gian đóng BHXH để được hưởng hưu trí. Về nội dung này, trong dự thảo trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 tới đây sẽ chỉ quy định phương án 1.

 

Hiện nay, Bộ LĐ-TB&XH cũng đang tiến hành tổng rà soát các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm để ban hành một danh mục thống nhất các công việc, ngành nghề, vị trí việc làm thuộc trường hợp đặc biệt mà NLĐ có thể được nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn (dự kiến tháng 9/2019 hoàn thành). Đối với một số công việc có tính chất đặc thù như xiếc, thể thao, nghệ thuật sân khấu, giáo viên mầm non… sẽ được quy định theo hướng khi hết tuổi nghề làm công việc đặc thù, thì NLĐ sẽ được đào tạo để chuyển đổi sang nghề nghiệp khác phù hợp, trường hợp không chuyển đổi nghề nghiệp được thì có quyền nghỉ hưu sớm.

 

Về quy định nghỉ hưu ở độ tuổi cao hơn, thực chất đang áp dụng cho khu vực Nhà nước và được thực hiện theo quyết định, chủ trương của Ban Bí thư Trung ương Đảng. Chính phủ sẽ nghiên cứu ban hành Nghị định quy định về tuổi nghỉ hưu cao hơn cho những người có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người làm công tác quản lý và đảm bảo theo 3 nguyên tắc: Chỉ làm công việc chuyên môn, không giữ các chức vụ, chức danh lãnh đạo; cơ quan có nhu cầu sử dụng; cá nhân có nguyện vọng và có đủ sức khỏe đáp ứng yêu cầu công việc.